به نقل از «بازار نیوز»

چشم‌انداز روابط ایران و ارمنستان در راستای خنثی سازی تحریم‌ها

تاریخ انتشار: ۳ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۵۸۰۲۲

همسایگی ایران با ارمنی‌ها، به واجود پیوند فرهنگی و اقتصادی و عضویت ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، زمینه‌های مثبتی را برای استفاده تهران از ایروان برای خنثی‌سازی تحریم‌ها ایجاد کرده است.

گروه پرونده ویژه بازارنیوز- فاطمه چراغلو(کارشناس اقتصادی)؛ روابط ایران و ارمنستان که از پشتوانه چند هزار ساله برخوردار است بر پایه ارتباطات فرهنگی سیاسی و تاریخی دیرینه دو کشور همسایه و همچنین اشتراکات معنوی و فکری دو ملت استوار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مشترکات نژادی، جغرافیایی تاریخی و فرهنگی آن قدر گسترده است که تفاوت دینی به چشم نمی‌خورد تا جایی که می­توان ادعا کرد نزدیک­ترین کشور از لحاظ فرهنگی به ایران ارمنستان است.  

همین امر بستر‌های لازم برای درک متقابل جوامع ایرانی و ارمنی از یکدیگر را فراهم آورده که موجب شده تا ایران و ارمنستان با بهره گیری از این ظرفیت­‌های تاریخی هویتی و فرهنگی و همچنین ادراک مثبتی که در اذهان جوامع آن‌ها از یکدیگر نقش بسته است روابط خود را بخصوص از لحاظ فرهنگی بیش از پیش مستحکم نمایند.  

به دنبال این تحول فرصتی شگرف برای دو کشور همسایه ایران و ارمنستان پدید آمد تا پیوند‌های کهن  و دیرینه خود را بیش از پیش مستحکم نمایند. در این گزارش ضمن مقایسه وضعیت اقتصادی ایران و ارمنستان به بیان ظرفیت ­های همکاری دو کشور برای خنثی­ سازی تحریم­‌های ایران پرداخته می­‌شود.

 

الف) مقایسه مهم‌­ترین شاخص ­های کلان اقتصادی ایران و ارمنستان

نمودار 1 در چهار بخش جداگانه، رشد اقتصادی، تورم، تولید و جمعیت به مقایسه عملکرد ایران و ارمنستان پرداخته است. همانطور که ملاحظه می گردد، مهم­ترین نکات این مقایسه عبارت است از:

1)        با توجه به مقایسه بین ایران و ارمنستان در زمینه تولید، می‌توان گفت که ایران در طول سال‌های 2000 تا 2022 توانسته است تولید خود را به صورت پیوسته افزایش دهد. در حالی که ایران توانسته است در طول این دوره زمانی پیشرفتی در زمینه تولید داشته باشد، ارمنستان به نظر می‌رسد قادر به رشد و توسعه تولید نبوده است و همچنان در سطح پیشینه خود به فعالیت‌های تولیدی خود ادامه داده است.

2)        در مقایسه جمعیتی بین ایران و ارمنستان، مشخص است که جمعیت ایران همواره بیشتر از چهل برابر جمعیت ارمنستان بوده است. این نسبت جمعیتی به معنای این است که تعداد افراد ساکن در ایران به طور قابل توجهی بیشتر از تعداد افراد ساکن در ارمنستان است.

3)        در طول سال‌های 2000 تا 2022، میزان تورم در ایران به طور کلی طی یک الگوی نوسانی بوده است. به این معنی که در این دوره زمانی، نرخ تورم در ایران به صورت متناوب بین افزایش و کاهش تغییر کرده است. در مقابل در کشور ارمنستان، تورم در طول این سال‌ها روند باثباتی نسبت به ایران داشته است. در واقع تورم در ایران همواره بیش از تورم در ارمنستان بوده است.

4)        رشد اقتصادی در ایران و ارمنستان در طول سال‌های 2000 تا 2022 به صورت نوسانی، به معنای تغییرات افزایشی و کاهشی، بوده است. اما در مورد کشور ارمنستان، دو بازه زمانی خاص وجود دارد که رشد اقتصادی آن به شدت کاهش یافته است. این دو بازه شامل سال‌های 2008 تا 2010 و 2020 تا 2022 است. در این دو دوره زمانی مشخص، اقتصاد ارمنستان با رکود و مشکلات جدی مواجه بوده و رشد اقتصادی آن به صورت قابل توجهی کاهش یافته است. که اولین مربوط به بحران جهانی و دومی مربوط به درگیری نظامی بین این کشور و ارمنستان بوده است.

 

نمودار 1. مقایسه مهم ترین متغیرهای کلان اقتصادی ایران و ارمنستان

منبع: یافته های تحقیق بر اساس داده های بانک جهانی

 

ب) بررسی عملکرد تجاری خارجی ایران و ارمنستان

نمودار 2 نشان دهنده وضعیت تجارت بین ایران و  ارمنستان (صادرات و واردات) است.

نمودار 2. وضعیت تجارت خارجی ایران و ارمنستان

منبع: گمرک جمهوری اسلامی ایران

 

حجم مناسبات تجاری ایران با ارمنستان در سال ۱۳۹۹ با وجود همه فشار‌های تحریم و بحران کرونا که به انسداد موقت مرز‌های دو کشور و اعمال محدودیت‌های مختلف از جمله تعلیق موقت لغو روادید نیز منجر شد، متوقف نشده است.  

به طور کلی به طور کلی واردات ایران از ارمنستان طی دو سال گذشته و با روی کار آمدن دولت سیزدهم روند نوسانی داشته است. به گونه‌ای که میزان از ۱۷ میلیون  در سال ۱۳۹۹، به ۱۴ میلیون در پایان سال ۱۴۰۱ رسیده است. روند صادرات ایران به ارمنستان  از سال ۱۳۹۹ تا پایان سال ۱۴۰۱ افزایشی بوده است؛ به طوری که از حدود  ۳۰۴ میلیون به  حدود ۴۶۴ میلیون در پایان سال ۱۴۰۱ رسیده است.

طبق گزارش تارنمای trademap سهم ارمنستان از صادرات ایران در سال ۲۰۲۱ در حدود ۰.۴ درصد و از واردات در حدود ۰.۰۴ درصد است. این در حالی است که در همان سال ۲۰۲۱، سهم ایران از صادرات ارمنستان در حدود ۲ درصد و واردات ارمنستان در حدود ۸ درصد است؛ بنابراین وضعیت کلی تجارت خارجی ایران و ارمنستان  نشان دهنده  وابستگی ارمنستان به واردات از ایران است. از مهم‌ترین کالا‌های وارداتی ارمنستان از ایران سوخت­های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر است.

 

ج) خنثی‌سازی تحریم ­ها از طریق  استفاده حداکثری از ظرفیت اقتصادی بین دو کشور

هر چند اقتصاد ارمنستان، کوچکترین اقتصاد منطقه قفقاز پس از جمهوری آذربایجان و گرجستان است، اما نباید مزیت­های اقتصادی و تجاری این کشور را نادیده انگاشت.  

مجاورت جغرافیایی و مرزی ارمنستان با جمهوری اسلامی ایران، روابط سیاسی بسیار نزدیک و با ثبات در سه دهه گذشته بین ایران و ارمنستان (با کمترین نوسان و تنش)، حضور هموطنان ارمنی در داخل کشور که بخش عمده آنان را صنعتگران، تجار و بازرگانان تشکیل می­دهند، عضویت ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و نیز قرارداد‌های تجاری ارمنستان با اتحادیه اروپا که امکان صادرات مجدد محصولات ایران به طرف­های ثالث اوراسیا و اروپا را فراهم می­کند، وجود منطقه آزاد تجاری ارس در مجاورت منطقه آزاد مِغری ارمنستان و پایانه مرزی و گمرکی نوردوز در استان آذربایجان شرقی از جمله ظرفیت ­ها و مزیت ­های شایان توجه ارمنستان از ابعاد اقتصادی و تجاری برای کشورمان به شمار می‌رود که می­توان  از آن­ها در راستای خنثی سازی تحریم ­ها استفاده کرد.

 در این میان، جنگ اخیر در منطقه قره باغ به موازات برخی چالش‌هایی که برای کشورمان به همراه داشت، فرصت ­هایی را نیز به وجود آورد که جایگزینی بیش از ۲۲۰۰ قلم کالا و محصولات ایرانی با کالا‌ها و محصولات ساخت ترکیه از جمله مهمترین موارد آن به شمار می‌رود.

 بهره مندی از فرصت ایجاد شده از جمله جایگزینی محصولات ایرانی با کالا‌ها و محصولات ساخت ترکیه فرصت بسیار مغتنمی است که علاوه بر ایجاد جهش صادراتی در سطح دوجانبه بین ایران و ارمنستان می­تواند موجب توسعه مناسبات چندجانبه ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا از طریق ارمنستان شود و در شرایط اقتصادی کنونی کشور موجب ارزآوری، تقویت صادرات و افزایش تولید داخل شود و همچنین شرایط را  برای به خنثی سازی تحریم­های غرب فراهم ­کند.

 

د) نکته پایانی

منطقه قفقاز از گذشته‌های دور، چه به عنوان بخشی از سرزمین و چه به عنوان حوزه نفوذ همواره مورد توجه ایران بوده است. ایران با توجه به پیوند‌های تاریخی دو ملت و اراده دو طرف و داشتن امتیاز همسایگی، همکاری‌های گسترده اقتصادی با جمهوری‌های قفقاز جنوبی و از جمله ارمنستان دارد.  

امکانات و نیاز‌های ارمنستان در زمینه‌های انرژی، حمل و نقل، صنایع و معادن، نیروی کار ارزان، تخصص و تکنولوژی در ساخت مصنوعات و موقعیت جغرافیایی این کشور از یک سو و موقعیت مناسب ایران، تخصص و تجربه ایران در بهره‌برداری از معادن، داشتن تکنولوژی روز برای تولید برخی کالاها، منابع غنی انرژی و راه‌های مواصلاتی گسترده از سوی دیگر ظرفیت‌های مطلوب دو کشور برای گسترش همکاری‌های اقتصادی است.  

با توجه به مناسبات تاریخی دوستانه و جایگاه این کشور در سیاست خارجی ایران ظرفیت‌های مناسبی برای همکاری‌های دوجانبه از جمله: توسعه همکاری‌های استانی، تقویت فعالیت‌های بخش خصوصی، پیگیری طرح‌ها و موافقتنامه‌هایی که به امضای دو طرف رسیده است، اجرایی کردن طرح‌ها همانند طرح احداث خط انتقال گاز به ارمنستان و بهره‌برداری سیاسی و امنیتی برای حضور تعیین‌کننده در منطقه قفقاز و ممانعت از گسترش بحران‌ها مانند بحران قره‌باغ به داخل ایران و ایجاد توازن قوا در تحولات منطقه و روابط آذربایجان و ارمنستان و معادلات منطقه‌ای از جمله مسائل انتقال انرژی، وجود دارد که می‌توان با بهره‌برداری از آن­ها، بخش قابل‌توجهی از فشار‌های ناشی از تحریم‌های اقتصادی آمریکا را به حداقل رساند.

پایان پیام//

برچسب ها: تحریم ، پرونده ویژه ، ارمنستان ، ایران لینک کوتاه خبر: bzna.ir/000Sya

منبع: بازار نیوز

کلیدواژه: تحریم پرونده ویژه ارمنستان ایران بین ایران و ارمنستان خنثی سازی تحریم خارجی ایران رشد اقتصادی تحریم ها دو کشور سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت bazarnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بازار نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۵۸۰۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دیپلماسی انرژی دولت سیزدهم، راهبردی برای توسعه روابط ایران با همسایگان

یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به توجه ویژه دولت سیزدهم در توسعه همکاری‌های اقتصادی ایران با کشور‌های همسایه، دیپلماسی انرژی دولت را به عنوان راهبردی مهم در راستای تحقق آن هدف معرفی کرد.

گروه نفت و انرژی بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ «سید جواد حسینی کیا» عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفتگو با بازارنیوز پیرامون دیپلماسی فعال انرژی دولت سیزدهم اظهار کرد: در حال حاضر نگاه این دولت، افزایش تعاملات با کشور‌های همسایه و منطقه است. دولت سیزدهم در طول چند سال گذشته سعی داشته به جای دست پا زدن برای افزایش همکاری‌های اقتصادی ایران با چند کشور اروپایی، روابط خود با کشور‌های همسایه را توسعه و تعمیق دهد. این دولت سعی کرده با اتخاذ چنین رویکردی منافع ملی ایران را به بهترین نحو ممکن محقق سازد.

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تصریح کرد: افزایش تعاملات ایران با کشور‌های همسایه در حوزه انرژی یقیناً منفعت بسیار زیادی را برای کشورمان به ارمغان خواهد آورد. تداوم دیپلماسی انرژی دولت سیزدهم می‌تواند به افزایش ثبات سیاسی در منطقه و همینطور تامین منافع تمامی کشور‌های همسایه منتج شود؛ لذا، این سیاست دولت به نفع ایران و همه کشور‌های مجاور خواهد بود.

وی تاکید کرد: یکی از مهمترین ویژگی دولت سیزدهم این است که به جای چشم دوختن به نتیجه مذاکرات، به فکر سیاست گذاری‌های فعال در راستای فروش نفت و گاز و استفاده از درآمد‌های حاصله برای رشد اقتصادی کشور است. بر اثر همین سیاست گذاری‌ها بود که ما توانستیم زمینه را برای فروش منابع نفت و گاز را فراهم کنیم و به رشد اقتصادی مطلوب سال گذشته برسیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: رشد اقتصادی ۵.۴ درصدی و فروش نفت و گاز کشور بر اثر سیاست گذاری‌های درست و تلاش مسئولان به دست آمد. تجربه ثابت کرده است، هر جا به داشته هایمان اتکا کرده‌ایم و به توان داخلی اعتماد داشتیم، نتیجه خوبی برای اقتصاد ایران حاصل شده است.

پایان پیام//

نام نویسنده: برچسب ها: نفت خام ، گاز ، صادرات نفت ، دیپلماسی انرژی ، وزارت نفت ، دولت سیزدهم لینک کوتاه خبر: bzna.ir/000T9z